Cách đây 78 năm, thực hiện Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, ngày 22/12/1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam được thành lập. Dưới sự lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện của Đảng ta và của Chủ tịch Hồ Chí Mình, trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, QĐND Việt Nam luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và CNXH; đã cùng với toàn dân làm nên những chiến thắng vang dội, xứng đáng là công cụ bạo lực sắc bén, lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, làm nòng cốt cho toàn dân trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, với 34 chiến sỹ, trang bị vũ khí còn rất thô sơ nhưng đã làm nên chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần, mở ra truyền thống “Quyết chiến, quyết thắng" của Quân đội ta. Tháng 5/1945, Hội nghị Quân sự Bắc kỳ của Đảng quyết định hợp nhất các tổ chức vũ trang trên cả nước thành Việt Nam Giải phóng quáân, và đã cùng toàn dân làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 vĩ đại, giành độc lập dân tộc, tạo tiền đề cho sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hoà - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Cách mạng Tháng Tám thành công, Việt Nam Giải phóng quân đổi tên thành Vệ quốc quân. Năm 1946 thành Quân đội quốc gia Việt Nam và đến năm 1950 được đổi tên thành Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, quân đội ta đã trưởng thành nhanh chóng, phát triển cả về lực lượng, vũ khí, phương tiện kỹ thuật và đặc biệt là kinh nghiệm tác chiến. Nhờ đó trong thế trận chiến tranh nhân dân. quân đội ta đã tổ chức nhiều chiến dịch với quy mô ngày càng lớn. Với tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” trong những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp tại Thủ đô Hà Nội và các thành phố, thị xã đã làm tiêu hao, tiêu diệt và giam chân một lực lượng lớn quân địch tạo điều kiện cho cả nước chuyển vào kháng chiến lâu dài, đến phản công tiêu diệt địch làm nên thắng lợi tron chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947; mở đường thông với các nước xã hội chủ nghĩa bằng chiến dịch Biên giới năm 1950. Trong cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954, với 5 đòn tiến công chiến lược, ta đã tiêu diệt nhiều sinh lực địch, giải phóng nhiều vùng đất đai rộng lớn và giành thắng lợi quyết định trong Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước, quân đội ta đã xây dựng được các binh chủng, quân chủng với vũ khí trang bị, phương tiện kỹ thuật tương đối hiện đại. Đặc biệt, đến giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến đã thành lập các quân đoàn chủ lực cơ động. Nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân Việt Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược đã phát triển đến đỉnh cao, nhất là nghệ thuật tác chiến chiến dịch, chiến lược và sự chỉ đạo phối hợp tác chiến giữa các chiến trường. Ở miền Bắc, quân đội đã tham gia cùng toàn dân xây dựng CNXH; đồng thời đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, bảo vệ vững chắc “hậu phương lớn” miền Bắc, chi viện cho ‘tiền tuyến lớn” miền Nam, Ở miền Nam quân đội đã phát huy vai trò nòng cốt trong đấu tranh quân sự, kết hợp chặt chẽ đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị và đấu tranh trên mặt trận ngoại giao; thực hiện phương thức tác chiến của các binh đoàn chủ lực kết hợp với chiến tranh nhân dân địa phương; đánh bằng ba mũi giáp công: Chính trị, quân sự, binh vận; trên cả ba vùng chiến lược: Thành thị, nông thôn và miền núi, tạo thành sức mạnh tổng hợp làm phá sản các chiến lược: “Chiến tranh đặc biệt”, “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hoá chiến tranh”, kết thúc hoàn toàn cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bằng cuộc Tổng tiến công mùa Xuân năm 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch lịch sử Hổ Chí Minh toàn thắng.

Đất nước thống nhất, cả nước tiến hành hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, QĐND Việt Nam thực sự là lực lượng nòng cốt cho toàn dân bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ chế độ XHCN; đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình" của các thế lực thù địch. Cùng với nhiệm vụ chiến đấu, quân đội ta tích cực tham gia hàn gắn vết thương chiến tranh, phòng tránh thiên tai, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân; tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; giúp đỡ nhân dân phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, thực hiện an sinh xã hội, tham gia xây dựng nông thôn mới...Qua đó góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Với chức năng “đội quân lao động sản xuất” quân đội ta mà nòng cốt là các đơn vị quốc phòng - kinh tế, các nhà máy, xí nghiệp quốc phòng đã tích cực tham gia lao động sản xuất, góp phần đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, nâng cao đời sông nhân dân và củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng - an ninh trên các địa bàn chiến lược, biên giới, hải đảo. Quân đội ta không những hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của dân tộc, mà góp phần cùng nhân dân Việt Nam hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, đặc biệt là với nhân dân Lào và Campuchia.

Trải qua 78 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ quân đội ta đã xây dựng nên bản chất truyền thống tốt đẹp “ Trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì CNXH. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng". như lời tuyên dương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, làm sáng danh hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ, xứng danh là quân đội anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng.

Ngày 22/12/1944, ngày thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được Đảng và Nhà nước quyết định lấy làm ngày thành lập QĐND Việt Nam. Thể theo nguyện vọng của nhân dân cả nước, ngày 17/10/1989 Ban Bí thư Trung ương Đảng quyết định lấy ngày thành lập QĐND Việt Nam 22/12 hàng năm, đồng thời là ngày Hội quốc phòng toàn dân.

LLVT Xuân Bắc được tổ chức ngay từ khi giành chính quyền cách mạng ở xã (23/8/1945). Thời kỳ đầu đội tự vệ các xóm trang bị chủ yếu là gậy tày, giáo, mác. Đội tự vệ của xã được trang bị thêm 2 súng trường. Các đội tự vệ đã thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chính quyền cách mạng, an ninh thôn xóm và cùng với các tổ chức cứu quốc làm nòng cốt trong thực hiện các nhiệm vụ cấp bách của thời kỳ mới.                

Trong kháng chiến chống Pháp, đặc biệt là thời kỳ địch hậu từ 10/1949, LLVT Xuân Bắc đã từng bước được củng cố, trưởng thành, không sợ hy sinh gian khổ, hoạt động từ bí mật đến công khai và đến tháng 2/1952 xã nhà cùng với nhiều làng xã quanh vùng chấm dứt thời kỳ gọi là “ hai năm bốn tháng" dưới sự tàn bạo của thực dân Pháp và bọn tay sai. Thời kỳ này được tôi luyện trong gian khổ, vững vàng bước vào cuộc chiến đấu mới bền bỉ cho đến thắng lợi hoàn toàn 7/1954.

Trong kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt từ khi không quân Mỹ đánh phá miền Bắc với quy mô ngày càng lớn, LLVT xã nhà luôn được kiện toàn. Phần lớn là chị em phụ nữ đảm đang, chị em là lực lượng nòng cốt giữ gìn an ninh trật tư, nhanh tay cày, chắc tay súng, sẵn sàng chiến đấu. tích cực thực hiện phong trào thi đua: hướng ra tiền tuyến, tất cả vì miền Nam ruột thịt với khẩu hiệu: “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người ” để cho lớp lớp thanh niên xã nhà hăng hái lên đường ra trận hoà chung với thế hệ trẻ Việt Nam “ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước ”. Với hơn một ngàn anh chị em lên đường vào bộ đội, đi thanh niên xung phong chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường nước Đông Dương.

Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng vũ trang Xuân Bắc tiếp tục được củng cố, tổ chức lực lượng phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ từng giai đoan. Đươc huấn luyện về kỹ thuật chiến đấu theo kế hoạch của Ban chỉ huy quân sư huyện: quản lý chặt chẽ quân dự bị động viên; hoàn thành chỉ tiêu giao quân hàng năm; cùng với lực lượng An ninh, Cựu chiến binh làm tốt nhiệm vụ giữ vững an ninh chính tri, trật tự an toàn xã hội và luôn là một trong những lực lương xung kích, nòng cốt thực hiện các nhiệm vụ đột xuất ở địa phương.

Trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược và bảo vệ Tổ quốc, nhiều gia đình và hàng ngàn cá nhân ở hậu phương và tiền tuyến đã được Đảng, Nhà nước khen thưởng Huân, Huy chương các loại, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, “Bảng vàng danh dự”, “Bảng gia đình vẻ vang”, 17 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”. Cán bộ và nhân dân xã nhà được tặng thưởng Huân chương Chiến sỹ hạng nhì và danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân” thời kỳ chống Pháp. Nhiều năm liền được khen thưởng về công tác quốc phòng an ninh và Bộ Tư lệnh Quân khu 3 tặng cờ “Đơn vị liên tục đạt quyết thắng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1965 -1975)”. Thời kỳ xây dưng và bảo vệ Tổ quốc được tặng thưởng một Huân chương Lao động hạng Nhì, hai Huân Chương Lao động hạng ba. Lực lượng dân quân được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng ba.

Sống trong hoà bình, độc lập nhân dân cả nước nói chung và Xuân Bắc nói riêng mãi mãi khắc ghi công ơn của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; mãi mãi biết ơn các anh hùng liệt sỹ, dòng máu vinh quang của các anh đã đổ xuống cho quê hương ngày thêm tươi đẹp, nhân dân ấm no hạnh phúc, cho các em nhỏ tung tăng cắp sách đến trường./.

Người thực hiện: Lê Nguyên Hưởng chủ tịch Hội NCT