Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói về sự khác nhau giữa công nghệ thông tin và chuyển đổi số
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh
Hùng nói về sự khác nhau giữa công nghệ thông tin và chuyển đổi số
Bài nói của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh
Hùng về sự khác nhau giữa công nghệ thông tin và chuyển đổi số.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng
Chuyển trọng tâm từ
chính quyền sang người dân, từ tổ chức sang nhân viên, từ doanh nghiệp sang
khách hàng. Công nghệ thông
tin tập trung mang lại giá trị cho nhà quản lý nhiều hơn. Phục vụ nhà quản lý,
làm dễ việc cho nhà quản lý. Chuyển đổi số tập trung mang lại giá trị cho
người dùng, cho khách hàng, cho người dân. Lấy người dân làm trung tâm. Lấy
người dùng, người sử dụng làm trung tâm.
Chuyển từ chi phí sang
tạo ra lợi ích và giá trị. Công
nghệ thông tin nói đến chi phí là bao nhiêu, nói đến đầu tư là bao nhiêu. Nhiều
dự án công nghệ thông tin hoành tráng ở chỗ chi nhiều tiền cho nhà cửa, máy
móc, phần mềm. Chuyển đổi số nói đến mang lại giá trị gì, lợi ích gì. Chuyển
đổi số chú trọng đánh giá hiệu quả, giá trị tạo ra trừ đi chi phí có dương
không. Giống như một dự án đầu tư.
Chuyển từ phần mềm
riêng lẻ sang nền tảng số dùng chung. Công nghệ thông tin chỉ nói đến phần mềm. Phần mềm là viết
cho một phòng ban, một tổ chức, một xã, một huyện, một tỉnh. Chuyển đổi số thì
xuất hiện khái niệm nền tảng số. Nền tảng số là một phần cứng, một phần mềm
nhiều người dùng chung trên phạm vi toàn tỉnh, toàn quốc, toàn cầu. Ngoài ra,
nền tảng số không chỉ đơn thuần là phần mềm giải quyết một việc nào đó mà là
một môi trường làm việc.
Chuyển từ ứng dụng
công nghệ sang chuyển đổi cách làm việc. Công nghệ thông tin thì nói đến ứng dụng công nghệ thông
tin. Nó giống như một công cụ. Công nghệ thông tin cung cấp một công cụ để thực
hiện tự động hóa một việc cũ, một cách làm cũ, một quy trình cũ. Chuyển đổi số
thì chuyển đổi là danh từ, số là tính từ. Chuyển đổi cách làm là chính, là mục
tiêu, công nghệ số chỉ là phương tiện thực hiện.
Chuyển từ cách làm
từng phần sang làm toàn diện. Công nghệ thông tin thì chỗ làm, chỗ không, cái làm cái
không. Phòng kế toán có thể làm nhưng phòng tổ chức cán bộ thì chưa làm. Phòng
kế toán làm nhưng mới làm phần kế toán chi phí mà chưa làm phần khai thuế. Như
vậy là trong một tổ chức, tồn tại cái trên máy tính, cái trên giấy, cái trong
đầu người. Không có cái nào phản ánh toàn diện, và cuối cùng bản giấy vẫn là
quyết định, làm cho công nghệ thông tin trở thành một gánh nặng tăng thêm, vẫn
máy tính và vẫn giấy. Chuyển đổi số là toàn diện, mọi nơi, mọi chỗ, không còn
cái gọi là nửa này nửa kia. Chỉ có một môi trường số. Mọi việc sẽ diễn ra trên môi
trường số. Công việc của mỗi người mà rời máy tính ra là không làm việc được.
Và chỉ khi này thì công nghệ số mới phát huy hiệu quả.
Chuyển trọng tâm từ
giám đốc công nghệ thông tin sang người đứng đầu. Công nghệ thông tin thì công nghệ là nhiều,
là tự động hóa cái cũ, không phải thay đổi nhiều về cách làm, cách vận hành tổ
chức, nên vai trò quyết định là giám đốc công nghệ thông tin. Chuyển đổi số thì
chuyển đổi cách làm, thay đổi cách vận hành tổ chức là chính nên người đứng đầu
đóng vai trò quyết định. Phá hủy cái cũ, đưa vào cách làm mới thì chỉ một người
làm được, đó là người đứng đầu. Người đứng đầu mà không muốn thay đổi cách làm
thì sẽ không có chuyển đổi số. Người đứng đầu muốn thay đổi cách làm mà ủy
quyền cho cấp phó làm chuyển đổi số thì cũng không có chuyển đổi số.
Chuyển từ máy tính
rêng lẻ sang điện toán đám mây. Công nghệ thông tin là các hệ thống công nghệ thông tin
dùng riêng, mỗi xã, mỗi huyện một cái. Đầu tư tốn kém, cần nhiều người vận hành
khai thác. Chuyển đổi số là dùng chung trên đám mây, đầu tư một chỗ, vận hành
khai thác một chỗ, dùng chung toàn tỉnh, toàn quốc. Chuyển đối số thì không còn
nhìn thấy các hệ thống máy tính ở mỗi tổ chức.
Chuyển từ đầu tư sang
thuê. Công nghệ thông tin
thì nhà nhà đầu tư, và để dùng riêng. Cấp xã, cấp huyện đầu tư vì do ít tiền
nên không đảm bảo một hệ thống đạt chuẩn, không có người chuyên môn vận hành
nên nhiều sự cố, nhất là sự cố an toàn, an ninh mạng. Các hệ thống dùng riêng
nên kết nối, chia sẻ dữ liệu luôn luôn là vấn đề. Các hệ thống là riêng biệt
nên tổng đầu tư tăng tuyến tính theo số đầu mối. Đầu tư xong không có tiền vận
hành khai thác nên hàng năm xuống cấp. Chuyển đổi số thì thuê. Thuê như chúng
ta dùng dịch vụ điện thoại di động, một mạng di động thì đầu tư nhiều tỷ đô la,
nhưng người dùng chỉ trả 60-70 ngàn mỗi tháng. Dùng bao nhiêu thì thuê bấy
nhiêu, tăng giảm linh hoạt theo ngày được, còn đầu tư thì giảm không được, muốn
tăng thì lại phải đầu tư mới mất hàng năm về thủ tục.
Chuyển từ sản phẩm
sang dịch vụ. Công nghệ thông tin
là mua phần cứng, phần mềm về dùng, tức là mua sản phẩm. Một sản phẩm mua về có
thể dùng không hết công suất, vì vậy lãng phí. Thống kê cho thấy, các máy tính
mua về ít khi dùng hết 20% công suất. Mua sản phẩm về thì phải bỏ tiền, bỏ công
ra để nuôi sống sản phẩm. Chuyển đổi số thì không mua sản phẩm mà là mua dịch
vụ, trả tiền theo tháng, theo năm. Là chi phí thường xuyên. Dịch vụ thì dùng
bao nhiêu trả bấy nhiêu. Không phải lo nghĩ về việc nuôi sống dịch vụ.
Chuyển đổi trọng tâm
từ tổ chuyên gia công nghệ sang tổ công nghệ số cộng đồng. Công nghệ thông tin chú trọng vào kỹ
thuật, công nghệ, chú trọng vào cách làm, vào việc làm ra hệ thống công nghệ
thông tin, vì vậy mà hay thành lập tổ chuyên gia về công nghệ. Chuyển đổi số
chú trọng vào sử dụng, chú trọng vào người dùng biết cài đặt và sử dụng, nhất
là người dân. Vì vậy mà cần các tổ công nghệ số cộng đồng tại từng thôn bản,
đến từng nhà hướng dẫn bà con sử dụng các nền tảng số. Các nền tảng số này thì
do các doanh nghiệp công nghệ phát triển làm ra và duy trì.
Chuyển từ chú trọng
vào làm như thế nào sang làm cái gì. Công nghệ thông tin hay chú trọng vào làm như thế nào. Vì
vậy mà nhà lãnh đạo rất khó tham gia. Giám đốc công nghệ thông tin nói cái này
không làm được thì nhà lãnh đạo cũng đành chịu vậy. Vì vậy mà nhà lãnh đạo
thường đứng ngoài cuộc. Chuyển đổi số thì nhà lãnh đạo nói muốn gì, cần làm cái
gì, cần thay đổi cái gì, và sau đó là việc của nhà kỹ thuật. Công nghệ thông
tin thế hệ mới, hay còn gọi là công nghệ số có đủ sức mạnh để làm hầu hết các
yêu cầu của nhà lãnh đạo. Vì thế mà nhà lãnh đạo ở vào vị trí trung tâm.
Chuyển trọng tâm từ
người giỏi phần mềm sang người giỏi sử dụng. Công nghệ thông tin tập trung vào người viết
phần mềm. Tập trung vào đi tìm người giỏi phần mềm. Chuyển đổi số tập trung vào
người dùng. Tập trung vào việc đặt ra bài toán, vào việc sử dụng ngay từ giai
đoạn phát triển ban đầu và đóng góp cho phần mềm thông minh dần lên. Phần mềm
thông minh là mục tiêu cuối cùng, và để làm được việc này thì đóng góp tri thức
của người dùng có ý nghĩa quyết định. Người dùng xuất sắc thì tạo ra phần mềm
xuất sắc. Người đứng đầu phải là người dùng xuất sắc.
Chuyển từ hệ thống
công nghệ thông tin sang môi trường số. Hệ thống công nghệ thông tin là hệ thống kỹ thuật. Công nghệ
thông tin là xây dựng hệ thống kỹ thuật. Môi trường số là môi trường sống và
làm việc. Chuyển đổi số là xây dựng môi trường sống và làm việc mới. Môi trường
thì rộng hơn rất nhiều so với hệ thống kỹ thuật.
Chuyển từ tự động hóa
sang thông minh hóa. Công nghệ thông
tin chú trọng tự động hóa công việc, thay lao động chân tay, thay người. Chuyển
đổi số chú trọng việc hỗ trợ để giúp con người thông minh hơn. Giúp con người
ra quyết định dựa trên số liệu nhiều hơn, thông minh hơn, không chú trọng việc
thay người.
Chuyển từ dữ liệu của
tổ chức sang dữ liệu người dùng. Công nghệ thông tin xử lý dữ liệu của tổ chức. Chuyển đổi
số thu thập và xử lý dữ liệu người dùng sinh ra hàng ngày để tối ưu hoá hoạt
động.
Chuyển đổi từ dữ liệu
có cấu trúc sang dữ liệu phi cấu trúc. Công nghệ thông tin thu thập và xử lý dữ liệu có cấu trúc, dữ
liệu được định nghĩa trước, là tri thức cũ. Công nghệ thông tin tập trung vào
tự động hoá cái cũ. Không sinh ra tri thức mới. Chuyển đổi số thu thập và xử lý
cả dữ liệu phi cấu trúc, phân tích những dữ liệu mới này để sinh ra tri thức
mới. Chuyển đổi số tập trung vào tạo ra tri thức mới, tạo ra nhiều giá trị mới.
Chuyển từ công nghệ
thông tin sang công nghệ thông tin +. Công nghệ thông tin là công nghệ thông tin. Chuyển đổi số
là công nghệ thông tin + Số hoá toàn diện + Dữ liệu + Đổi mới sáng tạo + Công
nghệ số.
Nguyễn Mạnh Hùng
Bộ trưởng Bộ Thông tin
và Truyền thông